تاریخچه لباس کودک
صنعت مد و لباس، از زمانی که به شکل یک سنت بومی، بین مردم رواج داشت و یا حتی زمانی که بصورت کاملا شناختهشده وارد عرصه شد، از اصول و الگوهای خاصی پیروی میکرد. این الگوها، در جغرافیاهای متفاوت و در ادوار گوناگون دارای طراحی و آرایشی هستند که در دهههای متوالی، دستخوش تغییرات گوناگونی شدهاند.
این قاعده، در مورد لباس کودک نیز صدق میکند؛ به طوری که خرید لباس پسرانه و خرید لباس دخترانه طی زمان تغییرات شگرفی را به خود دیده است. تاریخچه لباس کودک، موضوعی است که در ادامه این مطلب، به طور مختصر به آن میپردازیم.
لباسهایی که در دهه 1770 و تا اوایل قرن 19 در خط تولید شرکتها بودند
ابتداییترین پوششی که نوزادان ، در بدو تولد داشتند و تا دهها سال بعد مرسوم بود، “قنداق” بود. با بالاتر رفتن سن کودک و در ماههای چهارم نوزادی، یک پیراهن کوتاه مشابه را به دختران و پسران میپوشاندند. لباس دخترانه، تا سنین 14 سالگی و لباس پسرانه، تا زمانی که پسر بتواند وارد عرصه مردانگی و پذیرش مسئولیتها شود، همین پیراهنهای تقریبا مشابه هم بود. پس از آن، دخترانی که بالغ میشدند، از لباسهای زنانه و پسران نیز از لباسهای سبک مردانه آن دوران، استفاده میکردند.
تحولات لباس کودک در اوایل قرن بیستم میلادی
دهههای ابتدایی قرن بیستم میلادی را میتوان آغاز تحولی شگرف در پوشش دختران و پسران دانست. در این سالها، ورود پسران به دنیای مردانه، با پوشیدن شلوار بلند به جای شلوارکهای کوتاه به حساب میآمد.
لباس دخترانه در این دوران، با تغییرات زیادی همراه نبود و کودکان دختر، همچنان پیراهن و دامن کوتاه، بر تن میکردند. این پوشش، تا حوالی سال 1950، همچنان ادامه داشت و تفکیک جنسیتی لباس دخترانه و پسرانه، به شکل امروزی نداشتیم و نوزادان، هنوز هم پیراهن بر تن میکردند. در ابتدای سال 1920، لباس پسرانه و دخترانه، با ایجاد نقوش خاص گلدوزی به سمت تفکیک جنسیتی حرکت نمود. گلدوزیهای حیوانات، گل و پرندگان، از جمله المانهای جدید لباس بودند.
تغییرات رنگ، طرح و جنس پارچه لباس کودک، از گذشته تا به امروز
لباسهایی که در قرن 16، 17 و 18 تهیه میشد، برخلاف لباس خانوادههای اعیان که از جنس ابریشم بود، از کتان و نخ، تهیه میشد. تفاوتی هم در تولید دامن، شلوار، پیراهن، بالاپوش و … نداشت؛ اغلب لباسها از این جنس پارچه و بدون جنسیت خاص، درست میشد.
رنگ سفید، یک رنگ مرسوم و محبوب بود که برای اغلب لباسهای کودکان، فارغ از پسرانه یا دخترانهبودن آن، مورد استفاده قرار میگرفت. رفته رفته، لباسهایی با طرحهای گلدوزیشده، جای خود را به پیراهنهای سفید ساده دادند و پس از مدتی، چاپهای رنگی روی لباس کودک، نمایان شد.
در دهه 1920، پارچههایی از جنس پنبه، کتان و الیاف طبیعی، ظهور پیدا کردند. در اواخر قرن بیستم، رنگها وارد وادی جنسیت شدند؛ هر چند که این مورد نیز سالها به طول انجامید تا در بین عموم مردم به رسمیت شناخته شود. یکی از مهمترین موارد این اصول این بود که رنگ صورتی مختص دختران و رنگ آبی مختص پسران است و لباسهای دارای جنسیت با این رنگها تولید میشد. جنگ جهانی با تحولات عظیمی در صنعت پوشاک کودک و بزرگسالان همراه بود. در این دوران، لباسها تیرهتر، با جنس ضخیمتر و با طرح و جزئیات بسیار کمتری تولید میشدند.
با گذشت زمان و گذر از دوران خاص جهانی، صنعت مد و پوشاک پیشرفت چشمگیری داشت و این موضوع در لباس کودک نیز به چشم میخورد.
طرح و نقش لباسها، به مراتب با طیف وسیعتری همراه شد و جزئیات بیشتری به لباس پسرانه و دخترانه اضافه شد. لباسهای دارای جنسیت و بدون جنسیت، با المانهای خاصی از یکدیگر تفکیک شدند. الیاف تولید پارچه برای لباس دخترانه و پسرانه، با تنوع بسیار بیشتری همراه شد؛ به طوری که اکنون، بیش از 20 مدل پارچه مختلف مناسب، برای تولید لباس کودک، در دسترس است.
کلام پایانی
لباس کودک به خصوص لباس دخترانه تابستانی و لباس پسرانه بهاری ، در گذر زمان، دستخوش تغییرات شگرفی شده است. از طرح و نقش، تا جنس پارچه و یا سبک لباس دخترانه و پسرانه، در هر دهه با مشخصات خاصی همراه بوده است. فرهنگ و آداب، یکی از موارد تعیینکننده مدل و رنگهای لباس کودک بوده و هنوز نیز است. در قرن جدید، صنعت مد در تولید لباسهای کودک، نقش بسزایی دارد؛ به طوری که جای سنتها و آیینهای خاص بومی و منطقهای را به طرز شگفتآوری گرفته است.